Aujeszkyprogramma
Sinds 2011 beschikt België over de ziektevrije status voor de ziekte van Aujeszky. Toch blijft het belangrijk om de Belgische varkensstapel te monitoren om een nieuwe uitbraak te voorkomen.
In België bestaat de preventie momenteel uit het monitoren van de Belgische varkensstapel.
Daarnaast moeten alle varkensbeslagen sinds 2013 beschikken over een A4-statuut. Op een beslag met A4-statuut heeft geen enkel varken antistoffen tegen het wildvirus van Aujeszky, is er minstens de laatste 12 maanden niet meer gevaccineerd en zijn er geen gevaccineerde varkens aangevoerd.
Voor het behoud van het A4-statuut dienen de beslagen een serologisch onderzoek naar antistoffen uit te voeren. Op de meerderheid van de beslagen volstaat een jaarlijks onderzoek. Enkel de beslagen met varkens die toegang hebben tot buitenbeloop, net als diegene die fokvarkens of opfokvarkens in de handel brengen, moeten om de 4 maanden worden bemonsterd.
Regelgeving
Wettelijk bestreden ziekte
De ziekte van Aujeszky is een wettelijk bestreden ziekte. Iedere verdenking moet onmiddellijk gemeld worden aan de lokale controle-eenheid van het FAVV.
Vaccinatie niet toegelaten
De preventieve vaccinatie van de varkensstapel werd lange tijd wereldwijd op grote schaal toegepast met als eerste doel de economische gevolgen van de ziekte te beperken en vervolgens om het virus uit te roeien. Die vorm van preventie wordt momenteel in veel landen van de Europese Unie niet meer toegepast. Ook België heeft begin 2009 de preventieve vaccinatie van zijn varkensstapel stopgezet en vaccinatie vanaf 1 januari 2011 verboden.
- Download de wetgeving (koninklijk en ministerieel besluit) rond de de bestrijding van de ziekte van Aujeszky.
A4-statuut verwerven: de aannemingstest
Om een A4-statuut te verwerven, laat een beslag de aannemingstest uitvoeren.
Welke dieren bemonsterd moeten worden, is afhankelijk van de aanwezige diercategorieën en het aantal aanwezige dieren.
- Voor een beslag met fokvarkens, waar het aantal vleesvarkens en opfokvarkens niet meer dan 15% van het aantal gehouden fokvarkens bedraagt, moeten enkel ALLE fokvarkens bemonsterd worden.
- Voor een bedrijf met fokvarkens, waar het aantal vleesvarkens en opfokvarkens meer dan 15% van het aantal gehouden fokvarkens bedraagt, moeten ALLE fokvarkens en tegelijkertijd een aantal vlees- en opfokvarkens bemonsterd worden:
Aantal vleesvarkens
en opfokvarkensAantal te bemonsteren
vleesvarkens en opfokvarkens1 tot 80 Alle met een max. van 40 81 tot 150 50 Meer dan 150 60
- Voor een beslag met enkel vleesvarkens en/of opfokvarkens moet de bemonstering gebeuren op basis van onderstaand schema:
Aantal vleesvarkens
en opfokvarkensAantal te bemonsteren
vleesvarkens en opfokvarkens1 tot 80 Alle met een max. van 40 81 tot 150 50 151 tot 500 60 501 tot 1000 90 Meer dan 1000 150
A4-statuut behouden: de opvolgingstest
Voor het behoud van het A4-statuut laat de varkenshouder jaarlijks een opvolgingstest uitvoeren. Monstername moet gebeuren ten vroegste 10,5 en ten laatste 13,5 maanden na de vorige test.
Uitzondering hierop vormen beslagen waar varkens toegang hebben tot buitenbeloop en beslagen die fokvarkens of opfokvarkens in de handel brengen. Deze bedrijven zijn verplicht om driemaar per jaar (om de 4 maanden) een opvolgingstest uit te voeren, ten vroegste 3,5 en ten laatste 4,5 maanden na de vorige test.
Indien België de status ‘officieel vrij van de ziekte van Aujeszky' verliest, geldt onmiddellijk voor alle beslagen automatisch de frequentie van driemaal per jaar!
Welke dieren bemonsterd moeten worden, is afhankelijk van de aanwezige diercategorieën en het aantal aanwezige dieren:
- Voor een beslag met fokvarkens, waar het aantal vleesvarkens en opfokvarkens niet meer dan 15% van het aantal gehouden fokvarkens bedraagt, moeten enkel de fokvarkens bemonsterd worden volgens onderstaand schema.
- Voor een beslag met enkel vleesvarkens en/of opfokvarkens moeten enkel de vleesvarkens en/of opfokvarkens bemonsterd worden volgens onderstaand schema.
- Voor een bedrijf met fokvarkens, waar het aantal vleesvarkens en opfokvarkens meer dan 15% van het aantal gehouden fokvarkens bedraagt, moeten de fokvarkens en tegelijkertijd de vlees- en opfokvarkens bemonsterd worden volgens onderstaand schema.
Aantal |
Aantal te |
Aantal |
Aantal te |
1 tot 3 |
1 |
1 tot 3 |
1 |
4 tot 6 |
2 |
4 tot 6 |
2 |
7 tot 9 |
3 |
7 tot 9 |
3 |
10 tot 12 |
4 |
10 tot 12 |
4 |
13 tot 15 |
5 |
13 tot 15 |
5 |
16 tot 18 |
6 |
16 tot 18 |
6 |
19 tot 21 |
7 |
19 tot 21 |
7 |
22 tot 24 |
8 |
22 tot 24 |
8 |
25 tot 30 |
9 |
25 tot 30 |
9 |
31 tot 120 |
10 |
31 tot 120 |
10 |
121 tot 240 |
12 |
Meer dan 120 |
12 |
Meer dan 240 |
5% |
|
|
Hoe bemonsteren?
Neem de bloedmonsters ad random op het beslag, zowel wat de plaats als de leeftijd van de dieren betreft. De te bemonsteren dieren zijn minstens 10 weken oud en minstens 1 maand op het beslag aanwezig. Voor een beslag met enkel biggen, mogen de dieren jonger zijn dan 10 weken.
Het is noodzakelijk om alle monsters op dezelfde dag te nemen, tenzij op het beslag alle fokvarkens bemonsterd moeten worden. In dat geval mag de monstername bij de fokvarkens verspreid worden over een periode van 30 dagen.
Beslagen met everzwijnen
Aan beslagen waar ook everzwijnen gehouden worden, wordt het A4-statuut toegekend als voldaan is aan volgende voorwaarden:
- De andere varkens op het beslag hebben een gunstige aannemingstest doorlopen.
- Gedurende een termijn van 12 maanden vanaf de laatste ongunstige test, zijn alle everzwijnen die het beslag levend of dood hebben verlaten, serologisch onderzocht, met een gunstig resultaat. Het aantal onderzochte everzwijnen dient ten minste 50% van het aantal gehouden everzwijnen te bedragen.
Het behoud van een A4-statuut op een beslag met everzwijnen gebeurt als volgt:
- De andere varkens op het beslag hebben een gunstige opvolgingstest doorlopen.
- Per jaar dient minstens 50% van de everzwijnen die het beslag levend of dood verlaten, te worden bemonsterd met een gunstig resultaat.
Ziekte van Aujeszky
De ziekte van Aujeszky wordt veroorzaakt door een zeer besmettelijk herpesvirus en treft voornamelijk varkensachtigen. Als varkens besmet zijn, kunnen ze levenslang drager blijven van het virus en dit ook weer gaan uitscheiden en verspreiden. De ziekte van Aujeszky is een wettelijk bestreden ziekte. Iedere verdenking moet onmiddellijk gemeld worden aan de lokale controle-eenheid van het FAVV.