Klassieke varkenspest
Klassieke varkenspest wordt veroorzaakt door een virus en is een aangifteplichtige ziekte. België is sinds 2015 officieel vrij van klassieke varkenspest.
In West-Europa is het virus uitgeroeid bij de gedomesticeerde varkens, maar in sommige Europese landen circuleert het virus nog bij wilde zwijnen. Er zijn verschillende stammen gekend met variërende agressiviteit.
Klassieke varkenspest is een aangifteplichtige ziekte. Info over de wetgeving, preventie en bestrijdingsmaatregelen vind je op de website van het FAVV.
Symptomen
Bij klassieke varkenspest onderscheidt men de acute vorm en de chronische vorm. Afhankelijk van de stam varieert het ziektebeeld van mild tot ernstig (met een hoog sterftepercentage).
Bij de acute vorm van de ziekte zijn de voornaamste symptomen koorts, daling van de eetlust, lusteloosheid en een onstabiel evenwicht, oogvliesontsteking (conjunctivitis) en obstipatie gevolgd door diarree. Deze ziektetekenen komen voor bij varkens van verschillende leeftijd. Rood/paarsverkleuring van de huid ter hoogte van oren en buik volgt na enkele dagen. De meeste dieren sterven echter na enkele dagen.
Bij zeugen kunnen ook vruchtbaarheidsstoornissen optreden zoals abortus, doodgeboorte of mummificatie. Ook kan het virus de biggen in de baarmoeder besmetten waardoor deze geboren worden met zenuwsymptomen, zoals congenitale tremor.
Bij de chronische vorm worden dezelfde symptomen gezien, maar de dieren overleven langer. Sterfte treedt pas op na enkele weken of zelfs maanden. Algemene symptomen zoals chronische darmontsteking en wegkwijnen kunnen ook voorkomen.
Besmettingsbron
Besmette dieren scheiden veel virus uit, in speeksel, neussecreet, urine en mest. De uitscheiding begint al enkele dagen na infectie, nog voor de dieren symptomen vertonen, en kan bij chronisch geïnfecteerde dieren enkele maanden aanhouden.
Het virus kan binnenkomen op het varkensbedrijf via direct contact met besmette (wilde) dieren of via indirect contact (mest). Hierbij is het belangrijk te weten dat het virus tot enkele dagen overleeft in de mest, afhankelijk van de omgevingstemperatuur.
Het virus overleeft ook lang in vlees en vleesproducten. Varkens kunnen dus eveneens besmet raken door het eten van geïnfecteerd keukenafval.
Diagnose
Op basis van de symptomen bij levende dieren kan een infectie met klassieke varkenspest vermoed worden. Een diagnose op basis van symptomen is echter niet sluitend; er is altijd bevestiging nodig aan de hand van laboratoriumtesten.
Na opname vermeerdert het virus in de amandelen en regionale lymfeknopen, om zich daarna via de bloedbaan te spreiden naar het beenmerg en viscerale lymfeknopen en het lymfoïd weefsel van de dunne darm en de milt. De voornaamste bevindingen bij autopsie zijn dan ook (punt)bloedingen in deze organen. In de chronische vorm kunnen ook zweren ter hoogte van de dikke darm en de blindedarm aangetroffen worden. Ook hier is bevestiging nodig, bijvoorbeeld door PCR-onderzoek.
Behandeling & preventie
Introductie op het bedrijf wordt voorkomen door enkele bioveiligheidsmaatregelen strikt toe te passen.
Klassieke varkenspest is een aangifteplichtige besmettelijke ziekte. Elk vermoeden van de ziekte moet onmiddellijk worden gemeld aan de lokale controle-eenheid van het FAVV