Varkenshouders ondersteunen in meer weerbaarheid voor zichzelf en hun bedrijf

Varkenshouders zijn meer dan boeren, het zijn ondernemers. En net als elke ondernemer staan ze voor heel wat uitdagingen: voldoen aan een reeks plichten, onderworpen worden aan controles en nadenken over de toekomst van hun bedrijf. Dit gaat vaak gepaard met stress en onzekerheid. Om de varkenshouders hierbij te ondersteunen, startte Inagro samen met DGZ en Boerenbond in 2021 de Leader-projecten “Weerbaarheid in de Westhoek: van boer tot varken en terug” en “Weerbare boeren en varkens in Midden-West-Vlaanderen”. Er werd niet alleen ingezet op de mentale weerbaarheid van de varkenshouder maar ook op de praktische implementatie van bioveiligheid. Want gezonde varkens maken het werk aangenamer en geven de varkenshouder meer rendement.

Deelnemende varkensbedrijven kregen individuele begeleiding en er werden studieclubs georganiseerd waar varkenshouders hun ervaringen en werkwijzen konden uitwisselen. Dit leidde niet alleen tot boeiende discussies maar ook tot praktische tips over bioveiligheid op het varkensbedrijf die overzichtelijk gebundeld staan in een reeks protocols.

Ziekte-uitbraak op een varkensbedrijf kan veel schade aanrichten. Vaak denken varkenshouders dat de bezoeker het grootste risico is, maar onbewust verspreiden ze zelf vaak ziektes van de ene stal naar de andere. Om varkenshouders hiervan bewust te maken, maakten de partners een video. Via blacklight en poeder brengen ze de ziekteverspreiding bij drie dagelijkse handelingen in beeld. De video legt uit hoe je via een goed hygiëneprotocol bij deze taken ziekteverspreiding kan tegengaan.

Leveranciers, adviseurs, techniekers, stagiairs of andere bezoekers die frequent varkensbedrijven bezoeken, zijn niet altijd voldoende op de hoogte hoe je ziekte-insleep kan voorkomen. Inagro, Boerenbond en DGZ maakten een geanimeerde opleiding die het belang van bioveiligheid uitlegt en nuttige, eenvoudige tips oplijst. De powerpoint-opleiding is op aanvraag beschikbaar bij de projectpartners.

In totaal namen meer dan 280 varkenshouders, dierenartsen en adviseurs deel aan één van de vele georganiseerde workshops. Naast de technische thema’s zoals innovatieve technieken om de gezondheid in de varkensstal op te volgen, kwamen ook minder klassieke thema’s aan bod zoals efficiëntie en planning.

Efficiëntie

Vaak denken varkenshouders dat extra maatregelen voor een betere bioveiligheid ook extra werk betekent. Maar klopt dat wel? Via een oefening zochten we naar de meest efficiënte looplijnen op een varkensbedrijf. De conclusie is vooral dat een goede planning, orde en netheid, het juiste materiaal en voorraad op de juiste plaats heel wat tijdswinst opleveren. Het helpt ook om ziekte-insleep te voorkomen en brengt bovendien meer rust in het hoofd van de varkenshouder.

Communicatie

Omdat je als gevolg van een goed toegepaste bioveiligheid je bedrijf afsluit voor de buitenwereld, lijdt dit vaak tot argwaan en een grote afstand tussen de varkenshouder en het brede publiek. In de projectworkshops rond communicatie werd uitgebreid toegelicht hoe je die afstand kan verkleinen. Heb je een Facebookpagina of gebruik je andere sociale media? Dan kan je bijvoorbeeld via storytelling de buitenwereld inkijk geven in jouw varkensbedrijf en zo op een positieve manier in interactie gaan met het brede publiek.

Rechten

Er werden tijdens het project ook infosessies ‘Rechten en plichten bij controle’ georganiseerd die enorm populair waren bij de deelnemers. Naast het overlopen van wat wel en niet gecontroleerd kan worden door de verschillende bevoegde instanties, leerden de deelnemers dat je niet alleen plichten, maar ook rechten hebt. Zo heb je het recht om uitstel te vragen bij controle, kan je niet gedwongen worden om een verklaring te ondertekenen, en kan je tegen een mogelijke sanctie steeds bezwaar aantekenen.

Tijdens de projectperiode werd duidelijk dat varkenshouders nood hebben aan ondersteuning bij meer mentale weerbaarheid. De varkenssector onderging een moeilijke periode dus zorgden de partners ervoor dat het onderwerp bespreekbaar werd. Zo’n 65 veehouders namen deel aan één van de zes infosessies “Rust in je Hoofd”. In kleine groepen praatten ze over veerkracht en mentale weerbaarheid, onder begeleiding van een psycholoog of psychotherapeut. Ze deelden tips over omgaan met stress en hoe je ook in moeilijke omstandigheden de rust in je hoofd kan bewaren. Het is duidelijk dat je er als varkenshouder niet alleen voor staat en dat het belangrijk is de angst of schaamte te overwinnen om over je mentale moeilijkheden te praten.