Samen tegen antibioticaresistentie: DGZ strijdt mee!
De internationale week van de sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica (18-24 november) onderstreept het belang van gezamenlijke preventie van antibioticaresistentie. Resistentie vormt immers een bedreiging voor mens, dier, plant en milieu. Daarom is sectoroverschrijdende samenwerking volgens het “One Health”-principe cruciaal om de doeltreffendheid van deze essentiële geneesmiddelen te kunnen behouden. Met talloze acties draagt DGZ bij aan deze belangrijke strijd tegen antibioticaresistentie.
Door middel van bewustmaking en gerichte maatregelen werkt DGZ samen met de sector aan duurzame oplossingen die de volksgezondheid, het dierenwelzijn en het milieu beschermen. DGZ ondertekende zowel het Antibioticaconvenant 2016-2020 als het nieuwe convenant 2021-2024. Samen met de veehouders, de bedrijfsdierenartsen, de betrokken overheden, AMCRA en haar leden engageren DGZ en MCC zich om in de nieuwe AMCRA Visie 2030 blijvende inspanningen te leveren voor een verminderd antibioticagebruik.
Een greep uit onze actiepunten:
- In januari startte de deelname van DGZ aan het 4-jarig Europees EU JAMRAI 2-project dat de samenwerking tussen EU-landen in de strijd tegen antimicrobiële resistentie (AMR) wil verbeteren. In het project werken 30 Europese landen samen aan Antimicrobial Stewardship (AMS) en strategieën voor AMR surveillance en infectiepreventie en -controle (IPC). Onze eerste stap dit jaar was alle mogelijke info te verzamelen over de actoren, tools, protocollen, richtlijnen en programma’s die in het kader van IPC en AMS in Europa te vinden zijn. De volgende stap is de voorbereiding van een interactieve workshop in Bilbao in het voorjaar van 2025 waar we met verschillende belanghebbenden de kernelementen zullen identificeren voor AMS- en IPC-programma’s en -tools voor voedselproducerende en gezelschapsdieren. Daarnaast richt de workshop zich op het vaststellen van de benodigde competenties en opleidingscriteria voor een effectieve invulling van deze programma's. We verwachten ongeveer 100 deelnemers van verschillende Europese instituten en organisaties.
- Jaarlijks rapporteren de laboratoria van DGZ en MCC de resultaten van antibiogrammen. Dierenartsen kunnen deze resultaten consulteren als de opmaak van een antibiogram niet mogelijk is.
- In augustus organiseerde DGZ samen met de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent een webinar om het PneumoNEE-project op een leerrijke manier af te sluiten. De resultaten van het vierjarige project werden uit de doeken gedaan, praktische tips werden besproken en vragen van deelnemers beantwoord. De belangrijkste doelstelling van het VLAIO-project was de omschakeling van groepsbehandeling naar individuele behandeling op maat van de ziekteverwekker en het individuele dier. Daarnaast werd volop ingezet op een haalbare implementatie van de snelscan longechografie in de praktijk. Dankzij deze techniek kunnen luchtwegaandoeningen bij kalveren tijdig vastgesteld worden en kan er gezorgd worden voor een gepaste, doelgerichte behandeling waardoor onnodig of verkeerd antibioticagebruik wordt vermeden.
- FarmFit is hét bedrijfsmonitorings-platform waarmee DGZ dierenarts en veehouder wil ondersteunen om samen te werken aan een optimale bedrijfsgezondheid. Op basis van hun gezamenlijke observaties en visie op het bedrijf, kan de veehouder samen met zijn dierenarts concrete actiepunten vastleggen in FarmFit, gericht naar ziektepreventie en verantwoord antibioticagebruik. Het platform werd uitgebreid met de digitale versie van de jaarlijks uit te voeren risico-enquête voor pluimveebedrijven.
- Met het MonEntero-project slaan DGZ, SYN+ en Anitom de handen in elkaar om een innovatief monitoringsprotocol voor Enterococcus spp. te ontwikkelen. Enterokokken vormen namelijk een veelvoorkomend probleem op braadkuikenbedrijven, wat leidt tot economische schade en een verhoogd antibioticagebruik. Daarom wordt in dit project ook op zoek gegaan naar risicofactoren en maatregelen die het mogelijk maken om enterokokken preventiever en gerichter aan te pakken, en bijgevolg het antibioticagebruik op pluimveebedrijven te verminderen.
- In het kader van het project Boerenvreugde in de West-Vlaamse kraamstallen publiceerde DGZ in samenwerking met Inagro en West-Vlaamse varkenshouders-deelnemers ondertussen 12 protocollen om varkenshouders te ondersteunen bij hun kraamstalmanagement. In de meest recente wordt ingegaan op o.a. multisuckling en gezonde klauwen. Een goed kraamstalmanagement is de basis voor een gezonde en technisch optimale varkensproductie en heeft een impact op het antibioticagebruik en de gezondheid van de varkens.
- Het innovatieve VLAIO-project ‘On Practice Culture’ dat van start ging in 2021, gaat dit jaar het laatste projectjaar in. Binnen On Practice Culture gebeurt onderzoek naar het selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitis, met als doel te evolueren naar een rationeler en verminderd antibioticagebruik én betere economische resultaten op de Vlaamse melkveebedrijven. Na drie jaar intensief onderzoek en een uitgebreide veldproef rond selectief behandelen van niet-ernstige klinische mastitis, gingen de projectpartners dit jaar volop aan de slag met de verwerking van de resultaten. Die zullen in het voorjaar van 2025 gepresenteerd worden tijdens interactieve workshops.
- In de loop van september startte DGZ samen met de Academie voor Diergeneeskunde (AcVetMed) van de UGent en Biocheck.UGent met de organisatie van de succesvolle vijfdaagse ‘Opleiding tot erkende AR-coach’. De opleiding kadert in een ontwikkeling rond de preventie en bestrijding van antimicrobiële resistentie (AMR), waarbij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (VVVL) dierenartsen wil certificeren tot erkend AR-coach. De opleiding biedt de deelnemers diepgaande kennis en inzichten over antibioticagebruik en -resistentie, bioveiligheid en infectiepreventie, alternatieven voor antibiotica, coaching en coachingtechnieken.
- Bedrijven die willen begeleid worden naar een meer verantwoord antibioticagebruik om zo het risico op antibioticaresistentie tegen te gaan, kunnen steeds terecht bij het DGZ AB Coaching® team. Tijdens de coaching wordt aandacht besteed aan een degelijke diagnostiek, opvolging van de antibioticagevoeligheid van geïsoleerde pathogenen, en mogelijke alternatieven voor antibiotica. Telkens op maat van het bedrijf, want elk bedrijf heeft een specifieke aanpak nodig. Door behandelingen met antibiotica tot een minimum te beperken, streven onze coaches er samen met de veehouder naar om met gezonde dieren goede economische resultaten te bereiken. Ook voor veehouders die zich hebben ingeschreven in de GLB-maatregel antibioticareductie kan het interessant zijn om het AB Coaching® team van DGZ te raadplegen om het antibioticagebruik op hun bedrijf verder te reduceren.
>> Lees meer:
Om de ambitie te onderstrepen om de reeds genomen stappen verder te zetten en de inspanningen uit te breiden naar alle sectoren, inclusief gezelschapsdieren en paarden, heeft AMCRA haar nieuwe ‘Visie 2030’ gepubliceerd, die de doelstellingen en belangrijkste acties definieert voor een duurzaam en rationeel gebruik van antibiotica bij dieren in België tot 2030.
De “Visie 2030” is opgesteld met een "One World, One Health, One Welfare"-aanpak, om de gezondheid van mens, dier en milieu te verbeteren, en met een bijzondere focus op de duurzaamheid van de veehouderij, nu en in de toekomst. Naast deze nieuwe AMCRA "Visie 2030" nemen de overheden stappen om in overleg met de betrokken partners, waaronder DGZ en ARSIA, een nieuw Antibioticaconvenant en een nieuw One Health Nationaal Actieplan tegen antibioticumresistentie uit te werken. Deze initiatieven ondersteunen het belang van de samenwerking tussen overheid en de sectoren om de doelstellingen te bereiken.