Biestmanagement bij kleine herkauwers
Een lam wordt geboren zonder antistoffen en is daarom uiterst kwetsbaar. De opname van biest van hoge kwaliteit direct na de geboorte helpt heel wat gezondheidsproblemen te voorkomen. Maar hoe pak je je biestmanagement het beste aan?
De eerste 24 uur na de geboorte zijn cruciaal: alleen dan zijn lammeren in staat de antistoffen uit de biest goed op te nemen.
Een goed biestmanagement is van belang voor de gezondheid van zowel het dier als het bedrijf. Een goede start zal namelijk veel problemen achteraf voorkomen.
- Geef bij voorkeur biest van de eerste melkbeurt van de eigen moeder. Deze bevat de hoogste concentratie aan antistoffen en krijgt dus de voorkeur.
- Meet de kwaliteit van de biest met een colostrometer of met een refractometer. Houd enkel biest met een waarde van minstens 24% brix aan.
- Heeft de biest een slechte kwaliteit of zijn er bepaalde infecties (zoals paratbc, CAE of zwoegerziekte) aanwezig bij het moederdier, dan is het aangeraden om over te schakelen op diepvriesbiest of – als deze niet voorradig is – op biest van de biestbank.
- Verpak de overige biest in zakken, waarop je een etiket kleeft met het ID-nummer van het moederdier en eventueel het resultaat van de biestmeting.
- Bewaar de biest in de koelkast of diepvriezer.
- Verstrek de biest volgens de 4 V’s:
- Vers: melk het moederdier kort na het aflammeren.
- Vlug: geef het lam snel na de geboorte de eerste biest (200 mililiter binnen de eerste 2 uur).
- Veel: zorg dat het lam 10 tot 15% van zijn lichaamsgewicht binnen krijgt in de eerste 12 uur.
- Vaak: biedt het lam regelmatig biest (op lichaamstemperatuur) aan.
- Reinig en ontsmet grondig elke fles, speen of sonde na elk gebruik. Melkresten die achterblijven op het materiaal zijn een broeihaard van bacteriën en insecten, en trekken ongedierte aan. Niet-gebruikte spenen kan je in de diepvries bewaren.
- Maak enkel gebruik van een sonde om de biest op te gieten als het lam weigert te drinken.
- Zorg voor een tijdige vaccinatie en optimale voeding van de moederdieren om de biestkwaliteit te verbeteren.
- Evalueer regelmatig het biestbeleid op je bedrijf door serumstalen van lammeren van maximaal drie dagen oud te laten onderzoeken. Dit kan met de biestcheck, een labotest waarmee op een uiterst adequate manier de opname van antistoffen uit de biest wordt geëvalueerd bij lammeren via een serummonstername. De biestcheck omvat een elektroforese en een totaal-eiwitbepaling en wordt als pakket aangeboden. Je kan deze test terugvinden op het formulier Onderzoek herkauwers, onder de rubriek biochemiepakketten (zie aanvraagformulieren laboratoriumonderzoek).
In onze praktische handleiding Focus op biestbeleid vind je nog meer informatie en tips.